GRAFFITIAK

GRAFFITIAK

Graffitiaren hastapena 60ko hamarkadaren bukaeran sortu zen, New Yorkeko metroan. Gazte bat “TAKI 183” idazten hasi zen . Ondoren Manhattango metro geltokian jarraitu zuen idazten. Jendea bera imitatzen hasi zen “TAKI 183” sinatuz.
Estatu Batuetan 80ko hamarkadan sortutako Hip-Hopak bultzada ikaragarria eman zion graffiti gaiari; argi dago Arte honek Hip Hop-aren erritmoa daramala.
Horrela graffitilari batzuek talde bat osatu zuten “CREW” sinadura erabiliz; beste batzuek, aldiz, “TAG”. Halaber, grafia motek ez zuten garrantzi handirik sinadura kopuruen ondoan.
Gaur egun graffiti bi mota daude: behe mailakoa eta erdi mailakoa. Lehena New York-eko auzoetan hasi zen euren sinadurak eta margoak zabaltzen, lekua nahikoa ez zutela, bestelakoetatik jarraitu zuten haien lana. Bigarrena, Graffitiaren mundu honek entzute eta ospe handia lortu izan zuenean, lanbide bihurtu zen Arte maila lortu arte.
Teknika eta materialei dagokienez, hasieran, tamaina txikiko errotuladoreekin hasi ziren sinatzen. Denbora igaro ahala, punta lodiko errotuladore handiagoak erabiltzen hasi ziren, margoa, arrabola eta brotxa ere erabiltzen zituzten; eta, oraindik diraute. Gaur egun arte teknika ugari erabili izan badira, spraya izan da guztien artean nabarmendu dena. Hasieran kolore gutxi zeuden erabiltzeko; orain, aldiz, kolore aukera handiagoa da. Aurreko hauek erabilienak izan arren, graffitilariek giltzak, bujiak edota azidoa erabiltzen dituzte kristala, plastiko, metala eta bestelako materialetan marraztu ahal izateko.

Graffitia Artearen espresioetako bat da, errespetu handia merezi duena, besteak bezala.Artistak ikusten duenaren idea batetik ateratako adierazpena da, era desberdinetan garatutakoa bere jatorriaren ordutik. Horregatik balio historiko edo artistikoa duten graffitiak eraikin esanguratsu edo serioetako hormetan erakusten dira.
Gaiaren aldetik bi eratakoak daude: politikoak eta 3-Dkoak.
Ikusleentzat oso deigarria den heinean margolarientzat oso garestia da, esprai eta margoetan dirutza gastatzen baitute .
Grafittilari guztiek elkar ezagutzen dute, horrela ez bada, besteen sinadura antzematen dute. Inoiz gerta daiteke batek beste baten grafittien gainean margoztea, honi graffitia zapaltzea deritzote. Hau dela eta, hainbatetan haien arteko elkar lehia topaketak egiten dituzte.

ZERGATIAK

- Zergatik Donutsak dute zulo bat erdian?

Donutsa lehen aldiz merkatura atera zenean, biribila zen. Esaten zenez, erosleek gogoko zuten jatekoa baina forma ez zen batere erosoa jaterako orduan, eskua zikintzen zuelako. Norbaitek atzamarra donutsaren erdialdean sartu zuen er eta geroztik, Donutsek erdian zulo bat izan dute, atzamar bat bakarrik zikintzeko, ez esku guztia.

- Zergatik igoten du itsasoko mareak ilargiaren arabera?

Lurraren inguruan astrorik egongo ez balitz ez zen marearik egongo. Grabitate indar hori ez zelako.

Eguzkiaren eragin grabitatorioa Ilargiarena baino 200 aldiz handiagoa da eta Eguzkia Ilargia baino 400 aldiz urrunago dago; hori dela eta, Ilargiaren eragina Eguzkiarena baino handiagoa da. Hala ere, Eguzkia eta Ilargia gurutzatzen direnean mareak biziagoak izan ohi dira.

- Barreguraz hil zintezke?

Jende askok esaten du barreguraz hiltzean gehiegi barre egitearen ondorioa dela.

Hona hemen kontakizun txiki bat:

Zioten 1660. urtean, eskoziar aristokrata batek, barreguraz hil egin zela Ingalaterrako Carlos II.na tronura igo zela jakiterakoan.

MARTA ETA NATALIA

NEW YORK-ERA BIDAIA

Lan hau egiteko hiri hau aukeratu dugu gure taldeko kide bat bertan egon zelako. Bere hotela Manhatan auzoan zegoen. Hamabi egun egon zen bertan, eta toki asko bisitatzeko aukera izan zuen.

New York City bost auzok osatzen dute, honako hauek:

Manhattan: Auzo hau New Yorkeko auzorik ezagunena da, ikusgai turistiko gehienen kokalekua da. Uharte bat da, eta mendebaldean Hudson ibaiarekin muga egiten du.

Brooklyn: Auzorik populatuena da. Hiriaren hego-ekialdean kokatuta dago, Long Island uharte handiaren mendebaldean.

Queens: New Yorkeko bost auzoetatik zabalena da. Auzo hau ere, Long Island uhartearen mendebaldean dago, Brooklynen ipar-ekialdean. Auzo honetan New Yorkeko aireportu handienak kokatuta daude.

Bronx: Iparraldean kokatuta, bost auzoetatik uharte batean ez dagoen bakarra da.

Staten Island: Hau ere uharte bat da, Manhattanen hego-ekialdean eta Brooklynen mendebaldean kokatuta dago. Brooklynekin Verrazano-Narrows zubiaren bitartez (bidesaria ordaindu behar da) lotuta dago.

Lehenengo egunean bus turistikoa hartu zuela kontatu zigun zonalde guztia pixka bat gainetik ikusteko: Central Park, Chinatown, Soho...

Bigarren egunean, Wall Street-eko zonaldera joan zen, Zona 0 edo World Trade Center bisitatzera. Zona 0 Dorre bikoitzak zeuden lekuari deitzen diote. Han museo bat aurki daiteke gertatutakoaren oroimenez. Oso museo polita eta interesgarria iruditu zitzaion, benetako objektu pertsonalak, bideoak , hildakoen argazkiak... zeudelako. Chinatown eta Little Italy bisitatzeko ere aprobetxatu zuen. Chinatown oso famatua da bere komertzioa dela eta, eta

Little Itally antzinako bizimoduagatik.

Hirugarren egunean, Askatasunaren estatua (Estatue Of Liberty) ikustera joan zen. Ferrya hartu behar izan zuen, isla txiki batean kokatuta dagoelako. Estatua, Frantziak amerikarrei egindako oparia izan zen, askatasunaren ikur gisa. Handik bueltatzeko, beste irla txiki batetik pasatu behar izan zuen, Ellis Island izenekoa. Irla txiki hori, antzinean Nueva York eta beste estatu batzuen arteko muga izan zen.

Laugarren egunean, Central Park bisitatzera joan zen. Berak esaten duenez, izugarri handia da eta gauza pilo ditu, adibidez, laku handi bat, footing egiteko ibilbidea, hainbat berdegune zabal... eta sarreran gurdi moduko batzuk zaldiekin, ordainduz gero, hartu ahal izateko.

Bostgarren egunean, suhiltzaileen garaje batzuk bisitatzera joan ziren, 11-S-ko hildakoen plakak eta objektuak ikustera.

Seigarren egunean, Empire State Building bisitatu zuen. Azkenengo pisuan zegoenean, handik New York guztia ikus zitekeen. Dorre bikoitzak zeudenean, Empire State bigarren dorrerik handiena zen, baina orain handiena da. Jai egunetan Empire State Building-ean kolore desberdinetako argiak pizten dira:

-Argi berdeak Ramadan amaitu dela esan nahi du.

-Zuria jai ezberdinak ospatzeko.

-Urdina Frank Sinatrari egindako omenaldia da. Kolore hori bere begien kolorearengatik aukeratu zuten .

-Gorria independentzia eguna ospatzeko.

Zazpigarren egunean, Soho eta Greenwich Village zonaldea bisitatzera joan zen. Bi zonalde horiek, Nueva Yorke-eko politenak eta kultura gehien dutenak dira. Hori ikusi ostean, Rockefeller centre-ra joan zen.

Zortzigarren egunean, hondartzara joan zen. Goizean. hondartza izugarri polita eta luzea zen.

Bederatzigarren egunean, hotelean bidai bat antolatzen zen gidari hispano batekin. Bidaia hori izugarria izan zen. Lehenengoz, Brooklyn-era joan ziren. Han, hispanoak eta juduak bizi dira. Juduek New Yorkeko ekonomian indar handia dute. Gero, Bronx-era joan ziren. Hor probezia handia dago eta beltzak eta hispanoak bizi dira. Amaitzeko, New York Yankees Stadium eta New York Mets Stadiumak bisitatzera joan ziren.

Hamargarren egunean, Harlem zonaldera joan ziren Hosppel meza entzutera, meza horretan kantuak oso inportanteak dira.

Amaitzean, Apolo teatrora joan ziren.

Azken egunean, Times Square-n egon ziren. Izugarrizko argiekin osatuta dago eta lekurik garrantzitsuenetakoak bisitatu genituen, adibidez: Hard Rock, Vistoria’s Secret… eta beste hainbat leku.

Begi bistan dagoenez, edonori gomendatzen diogun bidaia da, hori bai nahikoa aurreztuz gero.

Hurrengora arte!

Leticia, Sandra eta Alaia

Beste bidai batzuk entzun nahi izanez gero klikatu hemen: Irlanda: Josune